ISD’ers aan het roer

Hoe kun je mensen met een ISD-maatregel actief betrekken in hun traject? Vanuit die vraag begon Terwille in het Justitieel Complex Zaanstad de pilot Jij aan het roer! Tijdens de groepstraining werken ISD’ers (veelplegers) toe naar een persoonlijke toekomstvisie. Behandelaar Peter Jansen vertelt: “We zeiden van te voren tegen elkaar dat we alle wensen serieus wilden nemen, ook al wou iemand astronaut worden.”

Toekomstvisie

De training is opgestart in nauwe samenwerking met het ISD-team en de programma-manager van het Justitieel Complex Zaanstad. Zij droegen ook de deelnemers voor. Peter vertelt: “De training is geschikt voor ISD’ers die aan het begin van hun traject staan. Juist in dit stadium is het mooi dat ze een visie mogen vormen voor hun eigen toekomst.” De titel Jij aan het Roer! staat voor zelf het heft in handen nemen. Door de training hebben mensen zelf invloed op hun traject.

Inhoud training

De 8-weekse groepstraining bestaat uit drie onderdelen: Persoonlijk leiderschap, Middelengebruik & Verslaving, en Herstel. Tijdens het onderdeel over persoonlijk leiderschap gaan deelnemers aan de slag met sturing geven aan hun leven. Met concrete handvatten leren ze invloed uit te oefenen op hun situatie. Tijdens de lessen over Middelengebruik & Verslaving staan de invloed en gevolgen van het gebruik van verschillende middelen centraal. In het laatste onderdeel over Herstel, leren deelnemers hoe gedragsverandering werkt, wat herstel betekent en staan ze stil bij ‘het normale leven’.

Groter denken

“De meerwaarde van de training is dat mensen vooraf nadenken over waar ze naartoe willen”, blikt Peter terug. Een centrale vraag in de training is: “Waar zie je jezelf over vijf jaar?” De wensen van de deelnemers bleken tijdens de training kleiner dan gedacht. “De meeste deelnemers leven heel erg in het hier en nu,” legt Peter uit. “ Veel keuzes die ze maken zijn gericht op directe behoeftebevrediging. Een visie voor een termijn van vijf jaar moest van ver komen. Toch wilden we mensen stimuleren om te gaan dromen en groter te denken.”

Dromen en mogelijkheden

Peter vertelt over een bijzonder moment: “Een van de deelnemers was in het begin van de sessies vrij negatief. Hij dacht dat doelen stellen voor de toekomst voor hem niet meer was weggelegd, na alle keuzes die hij had gemaakt in zijn leven. Toch kwam er ook bij hem na een paar bijeenkomsten de ruimte om mogelijkheden te zien. Hij begon te dromen dat hij over vijf jaar misschien wel ervaringsdeskundige zou kunnen worden.”

Inzet ervaringsdeskundige

Dat idee kwam niet uit de lucht vallen: Peter geeft de training Jij aan het Roer! samen met John, ervaringsdeskundige bij Terwille. Als ex-verslaafde heeft hij in de training een cruciale rol. Peter vertelt: “Er is veel herkenning bij de deelnemers als hij over zijn ervaringen vertelt. Hij heeft een realistisch plaatje van herstel, daardoor voelen deelnemers zich gezien en begrepen. John is niet iemand die uit de boekjes kom vertellen, maar heeft het zelf doorleeft. En: John brengt hoop. Hij heeft zijn leven weer op de rit. En als hij dat kan, is het ook voor anderen mogelijk.”

Vervolg op de pilot

De pilot smaakt naar meer: in januari 2020 staat er een nieuwe 8-weekse training op de planning. “De eerste groep heeft de training inmiddels met goed gevolg afgerond,” vertelt Peter. “ Ze hebben in het bijzijn van afdelingshoofden, psychologen, casemanagers en mentoren trots hun certificaat in ontvangst genomen.” Ook zijn de persoonlijke plannen van de deelnemers meegenomen in hun trajectbepaling.

Zelf presenteren

“Het is natuurlijk een pilot geweest, we zien ook verbeterpunten”, zegt Peter. “Zo willen we bepaalde onderdelen in de training versimpelen en nog nauwer samenwerken met mentoren en de Reclassering. Mijn droom is dat de deelnemers uiteindelijk zelf hun plannen kunnen presenteren tijdens de trajectbepaling, omdat we allemaal willen dat het over mensen gaat in plaats van over een casus. Maar dat is nog toekomstmuziek. Nu zijn we al heel blij met de stappen die worden gezet, dat is al heel wat.”