De gevolgen van de coronacrisis in onze zorgverlening zijn groot en vergde een grote flexibiliteit van zowel zorgvragers als zorgverleners. We spreken met psychiater en regiebehandelaar Jan van Veen en twee cliënten over hun ervaringen.
Vanwege de gestelde maatregelen moesten afspraken met psychiaterr Jan in maart 2020 online worden voortgezet. Hannah kwam drie jaar geleden terecht bij Terwille. Ze heeft zowel in onze beschermde woonlocatie in Frankrijk als het Leerhuis in Drenthe gewoond. Inmiddels heeft ze een eigen plekje en spreekt ze Jan nog eens in de twee á drie weken. In de periode dat Hannah in Frankrijk verbleef deden zij en Jan al ervaring op met beeldbellen. Andrea had geen ervaring met beeldbellen, daarom werd al snel gekozen voor videobellen via Whatsapp. Dat gaat goed, ze spreken elkaar nu een keer in de maand. Andrea: “Terwille is erg creatief geweest in het anders vormgeven van afspraken. Dat was fijn.”
Een kijkje in het leven door beeldbellen
In eerste instantie vonden Hannah en Andrea het videobellen best wel fijn. Ze hoefden de deur niet uit. Hannah kon via het videobellen Jan gelijk haar nieuwe huis laten zien. “Zo kreeg hij meer een kijkje in mijn leven,” aldus Hannah. En andersom kreeg Hannah een kijkje in het leven van Jan. Ze zag zijn huis en Jan liet haar zijn hond zien. Dat maakt het contact persoonlijker, ondanks dat je niet bij elkaar bent. Hannah: “ik heb alles over mezelf blootgelegd, dat moet ook als ik geholpen wil worden, maar het is fijn om ook meer van Jan te zien”. Daarnaast ben je met videobellen flexibeler. Afspraken worden minder snel afgezegd omdat je in principe overal kunt afspreken.
Er zitten er ook minder positieve dingen aan het beeldbellen. Er is toch een soort afstand, als je echt bij elkaar bent praat het soms makkelijker dan wanneer je achter een scherm zit. Of er zijn technische problemen, dat je elkaar niet kunt horen bijvoorbeeld. Jan: “als je bij elkaar in een ruimte zit kun je ook beter zien hoe de ander reageert, dat heb je niet wanneer je videobelt. In een ruimte voel je veel meer dingen gebeuren en kun je de ander makkelijker bereiken”.
Andrea: “het fysiek afspreken is ook goed voor de hulpverlening. Ik denk dat het de kwaliteit van de zorg wel zou beïnvloeden als je elkaar alleen maar online ziet. Het echte contact tussen mensen is zeer belangrijk, je ziet dan ook de non-verbale communicatie. Daarnaast is het goed voor mij geweest om te reizen en de deur uit te moeten, om naar afspraken toe te gaan. Dat moet later ook voor werk of opleiding. Zo heb ik ook geleerd om me aan mijn afspraken te houden. Het doet een beroep op je discipline”.
Jan was in het begin wat sceptisch over digitaal contact: “kan dat wel? Je bent het niet gewend, is het wel voldoende?”. Maar na een jaar videobellen heeft het tegendeel zich bewezen. Hannah vertelt dat ze voor de coronacrisis ook niet altijd op dezelfde manier contact hadden. “Soms zaten we op kantoor, dan kwam Jan eens langs in het leerhuis, of hij nam zijn hond mee en dan gingen we een eindje wandelen. Terwille is hierin altijd al flexibel geweest, dus dat was nu niet anders”.
Videobellen als extra optie
“Voor bepaalde zaken blijft het noodzakelijk om elkaar echt te zien. Als je bijvoorbeeld een diagnose wilt stellen, samen een brief moet schrijven of wat wilt uitleggen. Online is dat lastiger, omdat dat wat afstandelijker is,” vertelt Jan. Maar zowel Hannah als Andrea willen in de toekomst de manier van afpreken combineren. “Af en toe is het fijn om te videobellen, dat scheelt reistijd en reiskosten,” vertelt Andrea, “bellen en appen zorgt ook voor laagdrempeligheid. Je hebt makkelijker tussendoor even contact”. Hannah: “maar het zou fijn als videobellen een extra optie wordt, in plaats van een moeten”.