Een goede kok en een zorgzame man. Dat typeert Sydney Figuroa (53). Maar wie hem een paar jaar eerder had ontmoet, zou zeggen: een veelpleger en een drugskoerier. Hoe het hem is gelukt om te veranderen? Daar heeft een afgelegen boerderij in Groningen alles mee te maken. “Ik had nog nooit van het dorpje Veelerveen gehoord,” zegt Sydney, “maar ik kwam daar om mijn leven te veranderen.”
Sydney groeide op in een groot gezin op Curaçao, met zijn ouders, zus en zeven broers. Thuis was het leven goed, maar op school ging het minder makkelijk: “het lukte me niet om te leren lezen en schrijven.” Door deze beperking maakt Sydney zijn school niet af en heeft hij geen diploma’s. Maar dom is hij zeker niet. Dankzij zijn ijzersterke geheugen valt het nauwelijks op dat hij niet kan lezen en schrijven: “Ik ging in de horeca werken en onthield met gemak meerdere bestellingen achter elkaar. Daar had ik geen papier voor nodig.”
Amsterdam
Koken is Sydneys grote passie, maar het is zonder diploma lastig om een baan als kok te vinden. Als zijn contract bij een cateringbedrijf stopt, verhuist Sydney samen met zijn vrouw naar Amsterdam in de hoop daar meer kans te hebben op werk. Maar daar loopt het niet zoals verwacht: zijn vrouw wordt ziek en blijkt een ernstige vorm van diabetes te hebben. Sydney verzorgt zijn vrouw liefdevol, maar ondanks zijn goede zorgen gaat het steeds slechter met haar. Ze houdt bijna geen eten meer binnen en moet vaak naar het ziekenhuis. Uiteindelijk overlijdt ze. “Toen brak mijn leven,” zegt Sydney. Het laatste dat hij doet is een prachtig feest voor haar organiseren: de begrafenis. Een waardig Antilliaans afscheid.
Verdoven
Om de pijn en het gemis te verdoven, gaat Sydney drinken en cocaïne gebruiken. “Zoveel drank en cocaïne… Ik was mezelf dood aan het maken, omdat ik zonder mijn vrouw niet wilde leven. Mijn hele bestaan draaide om haar, toen dat wegviel had ik niets meer.” Het gaat van kwaad tot erger: “Ik kon niet meer slapen en ging niet meer naar mijn werk. Ik hoorde en zag haar overal.” Sydney verliest uiteindelijk zijn baan en zijn huis. Hij komt in de nachtopvang terecht en steelt om drugs te kunnen blijven gebruiken. Meerdere malen komt hij met justitie in aanraking, maar het lukt hem niet zijn leven te veranderen. “Ik was zo gebroken!”
Bolletjes
Als een kennis hem vraagt om als drugskoerier naar Panama te gaan, gaat Sydney op dat aanbod in. Hij slikt in Panama bolletjes cocaïne en smokkelt ze de grens over. Maar dan gaat het gruwelijk mis. De bolletjes knappen in zijn lichaam en Sydney krijgt in het vliegtuig een hartaanval. Het vliegtuig landt in Puerto Rico, waar Sydney naar het ziekenhuis wordt gebracht. Onderweg krijgt hij nog tweemaal een hartaanval en in het ziekenhuis belandt hij in een coma. “Ik was dood eigenlijk”, zegt hij nu, “ze probeerden mijn familie al te bereiken.” Maar na drie maanden opent hij wonderwel zijn ogen. Tijdens zijn coma heeft hij zijn overleden vrouw, moeder, tante en oom gezien, in witte kleren. “De familie wilde me nog niet bij zich hebben.”
Oude voet
Twee weken na zijn ontwaken, gaat Sydney rechtstreeks vanuit het ziekenhuis de gevangenis in. Vijf jaar en drie maanden zit hij zijn straf uit voor de drugssmokkel. Dan gaat hij terug naar Nederland. “Mijn straf was voorbij, maar in Nederland ging alles weer hetzelfde.” Hij gaat op de oude voet verder met drugsgebruiken, drinken en stelen, en komt steeds opnieuw met politie en justitie in aanraking. “Op een gegeven moment zei de rechter: jij leert niks van je fouten,” vertelt Sydney. Hij krijgt een ISD-maatregel opgelegd.
Boerderij
Via de Bijlmerbajes komt hij in de gevangenis van Almere terecht. Daar zien ze meteen dat zijn drugsgebruik erg hoog is. “Mijn casemanager zei: Als we jou willen helpen, moet je stoppen met gebruiken,” vertelt Sydney. En eindelijk lukt het Sydney om dit te doen. Na een tijdje wijst zijn casemanager hem op de mogelijkheid om te re-integreren op de Spetse Hoeve, een verblijf van de verslavingszorginstelling Terwille. Sydney staat daar wel voor open: “Toen ik hoorde dat dat een boerderij was, dacht ik: mooi, dan kan ik daar bezig met koeien melken en eieren rapen.”
Veelerveen
Als Sydney in Oost-Groningen aankomt, moet hij ontzettend wennen: “Ik had nog nooit van de plaats Veelerveen gehoord”, zegt Sydney. “Het is zo ver van Amsterdam … Ik zag alleen maar bomen en platteland. En ’s nachts wordt het hier ontzettend donker! Ik dacht: wat kom ik hier doen! Ik moest heel erg wennen.” En koeien melken en eieren rapen kon hij er ook al niet. Maar toch voelt Sydney zich er snel thuis.
Verantwoordelijkheid
Sydney volgt een Minnesotabehandeling om verslavingsvrij te worden. Ook leert hij om zich open te stellen: “Ik vertel niet snel dat ik niet kan lezen en schrijven, maar in de groep heb ik het gezegd, het voelde veilig. Ik heb geen dag van de behandeling overslagen”, zegt hij. Op de boerderij ligt de nadruk op zelfregie en Sydney neemt al gauw zijn verantwoordelijkheid in de groep. Tot grote tevredenheid van de anderen ontpopt hij zich tot chef-kok: “In de vergadering stemden de andere bewoners er al snel voor dat ik elke dag zou koken. Ze vonden mijn eten het lekkerst”, vertelt Sydney lachend. Ook gaat hij als vrijwilliger aan de slag in de keuken en het restaurant van een verzorgingstehuis in de buurt.
Zoveel energie
Zeven maanden woont Sydney op de Spetse Hoeve. Hij zegt: “Ik kwam hier om mijn leven te veranderen, om voortaan uit de gevangenis te blijven. De mensen die hier werken deden hun best voor me, ze hadden zoveel energie om mij te helpen! Elke dag opnieuw.” Dankzij de kleinschaligheid van de verblijfsplek voelt Sydney zich gezien: “Je krijgt hier veel aandacht. Ik kan de mensen hier alles vertellen, ze wijzen mij nooit af maar staan voor me klaar.”
Verhuizen
Na zeven maanden is Sydney klaar om zelfstandig te wonen. Hij krijgt een huis in de stad Groningen, maar hij mist zijn werk in het verzorgingstehuis. “De vrouw die mij daar had aangenomen, had gezegd dat ik altijd terug mocht komen. Ze gunt mij deze kans en is heel blij met me. Dus ik heb er alles aan gedaan om weer terug te verhuizen.” Met succes: Sydney heeft een huis gevonden in de buurt van zijn werk en is weer vier dagen per week aan de slag op zijn vertrouwde plek. “Ik ben elke dag blij dat ik naar mijn werk kan en zij zijn ontzettend blij met mij.” Ook in het dorp voelt Sydney zich thuis: “Ik spreek veel mensen, iedereen kent elkaar hier. Ik voel me geaccepteerd.”
Veranderd
“Mijn begeleider van Terwille en de reclassering houden contact, mijn leven ziet er nu goed uit.” Sydney kan het zelf soms bijna niet geloven: “Kijk mij nu eens, twee jaar later! Ik heb mijn oude leven niet meer nodig. Ik slaap goed, eet goed en heb veel energie. Ik voel me weer 25!” Hij is tevreden over wat hij heeft bereikt, maar heeft ook nog een grote droom: “Mijn familie was niet blij toen ik in de problemen kwam. Ik zou graag naar mijn zus op Curaçao gaan, om haar te laten zien dat ik echt veranderd ben. Ik spreek haar aan de telefoon en vertel haar dan hoe goed het met me gaat. Maar ik wil het haar ook laten zien.”