Het paard als verbindende schakel

Het is een gure middag op de Spetse Hoeve, een verblijf van Terwille op het platteland van Groningen waar mannen die uit de gevangenis komen kunnen re-integreren in de maatschappij. De koeien, varkens en kippen worden gevoerd door de begeleiders en de bewoners. De paardenstal staat er nog wat verlaten bij, maar daar gaat verandering in komen: er wordt gewerkt aan een nieuw project waarbij paarden onderdeel zijn van de behandeling.

Richting Op Eigen Regie

Op de Spetse Hoeve is plek voor vijftien mannen. Hulpverleners van Terwille ondersteunen hen in de Richting Op Eigen Regie (ROER): ze worden gestimuleerd om zelf met ideeën te komen en beslissingen te nemen over hun leven en dagindeling. De bewoners volgen een Minnesotabehandeling om te werken aan gedragsverandering en een blijvend verslavingsvrij leven. Op de Hoeve wonen een beheerder en een zorgcoördinator. Ook zijn er elke dag begeleiders aan het werk die de bewoners ondersteunen met praktische zaken zoals financiën, opleiding en het vinden van (vrijwilligers)werk. Daarnaast worden de dagen gevuld met allerlei activiteiten in en om de boerderij: klusjes op het erf, er is een werkplaats en ook een fitnessruimte.

Werken met dieren

Nienke is activiteitenbegeleider op deze locatie van Terwille. Tijdens het voeren van de koeien vertelt ze dat ook het verzorgen van de dieren een waardevol onderdeel is van het programma op de Spetse Hoeve: “De verzorging van de dieren geeft de mannen structuur en verantwoordelijkheid, ze moeten de dieren op vaste tijden voeren en ook de stal regelmatig uitmesten.”

Met een voorbeeld vertelt Nienke hoe leerzaam het verzorgen van dieren voor de mannen kan zijn: “Een poosje geleden hadden we een aantal jonge kalfjes. Het viel ons op dat de kalfjes steeds dikker werden. Dit vonden we erg raar, want we hadden een vaste hoeveelheid voer afgesproken.” Toen de begeleiders dit met de mannen bespraken, ontdekten ze de oorzaak: “Elke keer als ze de kalfjes hoorden loeien, dacht iemand dat ze honger hadden en werden ze gevoerd. Zo kregen de kalfjes meerdere keren per dag voedsel.” Dit weerspiegelt ook de keuzes die de mannen voor hun eigen leven maken, legt Nienke uit: “Als je gewend bent om op elke prikkel te reageren en om iedere behoefte direct te bevredigen door bijvoorbeeld altijd direct te eten wanneer je honger hebt in plaats van te wachten tot de maaltijd, dan heeft dat effect. De dieren laten zien hoe belangrijk het is om een goed dagritme te hebben.”

Paardencoaching

Een paard dat wordt ingezet bij deze manier van coaching is iets heel anders dan een ‘knuffelpaard’. Bij paardencoaching worden de paarden ingezet als instrument voor de hulpverlening. Het begint met contact. Het paard reageert vanuit haar natuur op bijvoorbeeld de spanning en uitstraling die de persoon met zich meedraagt. Zo is het paard een verbindende schakel in de therapie: de begeleider kan aan de reactie van het paard aflezen hoe de deelnemer zich voelt.

Het paard werkt als hulp om bepaald gedrag te kunnen interpreteren en om te spiegelen. Niet alleen voor de begeleider, maar ook voor de deelnemer zelf. De paardencoaching draagt bij aan de ROERmethodiek en ondersteunt de mannen in bewustwording. Want wie zichzelf goed kent, kan gezonde keuzes maken en bouwen aan een leven in vrijheid.

Nienke heeft positieve ervaringen met het inzetten van dieren in de hulpverlening: “In de afgelopen jaren heb ik op andere werkplekken al mogen ervaren hoe paarden kunnen helpen om jezelf te leren kennen. Dieren spiegelen zich aan het gedrag van mensen. Bovendien reageren dieren op lichaamstaal en niet op woorden die je gebruikt, lichaamstaal is de meest eerlijke vorm van communicatie.”

“De meeste mannen hebben veel meegemaakt in hun leven. Ze vinden het soms moeilijk om mensen te vertrouwen,” vertelt Nienke. Het werken met dieren kan voor een opening zorgen. Dieren zijn intuïtief en eenduidig in hun communicatie en doen zich niet anders voor dan ze zijn, legt Nienke uit: “Mensen kunnen een vraag makkelijk met ‘ja’ antwoorden terwijl ze ‘nee’ bedoelen. Dieren liegen niet en zijn niet bevooroordeeld. Zo kunnen ze mensen op een bijzondere manier dichterbij hun authentieke gevoelens en gedrag brengen.”

Vooruitzicht

Begeleiding en coaching met hulp van paarden is een manier van werken die steeds bekender wordt in Nederland. In Amerika en verschillende landen in Europa wordt deze vorm van begeleiding al succesvol ingezet. Uit onderzoek is duidelijk dat verzorging van (kleine) dieren aantoonbaar leidt tot een forse afname van agressie. Daarom is het verzorgen van de dieren bij de Spetse Hoeve al een vast onderdeel van het programma. Daar komt in 2018 de paardencoaching bij, als de werkplek gereed is.

Afgelopen jaar is er druk gewerkt aan het renoveren van de stallen en de weilanden. Het team is op dit moment de paardenbak aan het opknappen. De ruimte heeft onder andere nog geen dak en dat is niet optimaal in het regenachtige Nederland. Uw financiële steun voor deze verbouwing is zeer welkom. U kunt dit project steunen door een gift over te maken op rekeningnummer NL78 INGB 06 50 58 79 95 t.n.v. Terwille, onder vermelding van: Spetse hoeve. Neem voor meer informatie contact op met pr@terwille.nl